Vẩy nến là một bệnh lý viêm da mạn tính. Sự tiến triển của bệnh có thể phụ thuộc vào những yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến hoặc không. Nhưng vẫn có yếu tố chính để hoạt hóa tình trạng bệnh.
Yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến
Vẩy nến là tình trạng viêm da mạn tính do nhiều yếu tố tác động với nhau gây nên. Biểu hiện của bệnh là những mảng đỏ tróc vẩy ở một số vị trí hoặc toàn cơ thể. Tùy mức độ nặng hay nhẹ mà tình trạng này có thể ảnh hưởng sức khỏe của người bệnh.
Nguyên nhân thật sự của vẩy nến vẫn chưa rõ. Hiện nay nhiều nghiên cứu cho thấy có tính di truyền (10% con mắc bệnh nếu bố hoặc mẹ bị bệnh, 40% con mắc bệnh nếu cả bố mẹ đều bị bệnh). Các giả thuyết khác cho rằng, vẩy nến có liên quan đến gene và rối loạn miễn dịch ở cơ thể người bệnh, từ đó dẫn đến các tế bào da tăng sinh rất nhanh và bất thường.
Bằng cách nào đó, hệ miễn dịch bị kích hoạt quá mức, yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến làm tăng tốc chu trình phát triển của các tế bào da, đi kèm theo các phản ứng miễn dịch khác.
Tổng hợp các yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến
Hiện tượng Koebner
Các vị trí trên cơ thể thường bị ảnh hưởng như: da đầu, rìa chân tóc, đầu gối, cùi chỏ, cẳng tay hoặc cẳng chân. Ngoài ra, vẩy nến thường xuất hiện ở những vị trí da bị chấn thương, kích thích, cọ xát như vết gãi, trầy xước hay tiêm chích. Hiện tượng này được gọi là dấu hiệu Koebner đặc trưng ở người bệnh vẩy nến.
Hiện tượng Stress
Các nhà khoa học đã chứng minh rằng hệ thống miễn dịch có thể phản ứng đến áp lực cảm xúc và tinh thần. Vì vậy, nếu tinh thần không tốt sẽ khiến bệnh càng trở nên nặng hơn. Vì vậy, khi stress, buồn phiền, lo lắng, giận dữ, thường dễ làm bùng phát và nặng thêm bệnh vẩy nến.
Một số loại thuốc
Một số phương pháp điều trị có thể làm cho bệnh vẩy nến trở nên tồi tệ hơn. Nguyên nhân là do một số thuốc được sử dụng trong quá trình điều trị. Những loại thuốc đó bao gồm:
- Thuốc Lithium được sử dụng trong điều trị rối loạn lưỡng cực và các bệnh liên quan đến tâm thần. Chẳng hạn thuốc điều trị rối loạn lưỡng cực có thể làm cho bệnh vẩy nến tồi tệ hơn ở khoảng một nửa số người mắc bệnh.
- Thuốc điều trị bệnh huyết áp cao và thuốc tim bao gồm propranolol (Inderal) và các thuốc chẹn beta… có thể làm nặng thêm bệnh vẩy nến ở một số người.
- Thuốc chống sốt rét như: Chloroquine, hydroxychloroquine (Plaquenil) và quinacrine Indomethacin (Indocin) được sử dụng để điều trị viêm. Những loại thuốc này có thể gây bùng phát bệnh vẩy nến trong khoảng từ hai đến ba tuần sau khi sử dụng chúng.
- Thuốc quinin được sử dụng để điều trị các loại nhịp tim không đều, làm nặng thêm bệnh vẩy nến ở một số người
- Thuốc indomethacin (Tivorbex) được sử dụng để điều trị viêm khớp, và làm cho bệnh vẩy nến trở nên tồi tệ hơn ở một số trường hợp.
Hiện tượng nhiễm trùng
Nhiễm trùng đường hô hấp trên do liên cầu trùng như viêm họng, viêm amidan có thể gây khởi phát vẩy nến giọt (một dạng vẩy nến) hoặc làm nặng thêm tình trạng bệnh vẩy nến hiện mắc. Nhiễm HIV cũng làm nặng thêm bệnh vẩy nến.
Nhiễm trùng liên cầu khuẩn đặc biệt liên kết với bệnh vẩy nến thể giọt (trông giống như những giọt nhỏ có màu đỏ). Đối tượng dễ mắc bệnh này nhất là trẻ em khi chúng bị viêm họng liên cầu khuẩn và sau đó là bệnh vẩy nến thể giọt có thể bùng phát.
Một số bệnh nhiễm trùng khác như: Đau tai, viêm tai, viêm phế quản, viêm amidan hoặc nhiễm trùng đường hô hấp (như là cảm lạnh, cúm …) hoặc các vấn đề khác về da cũng là nguyên nhân kích hoạt bệnh vẩy nến.
Yếu tố khác
Những yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến như là:
- Dùng rượu bia, đồ uống có cồn
- Hút thuốc lá
- Tiếp xúc, phơi nhiễm hóa chất
- Hormones
- Thời tiết
- Thực phẩm
Kết luận
Vẩy nến là tình trạng viêm da mạn tính gây nhiều ảnh hưởng chất lượng cuộc sống của người bệnh. Vì nguyên nhân gây ra bệnh rất phức tạp và do nhiều yếu tố tác động với nhau. Trong trường hợp nghi ngờ mắc bệnh, mỗi người nên chủ động thăm khám, điều trị để nhanh chóng đẩy lùi triệu chứng khó chịu.
Tùy người bệnh sẽ có phản ứng với các yếu tố khởi phát bệnh vẩy nến riêng biệt. Vì vậy, bệnh nhân nên chủ động quan sát và ghi lại tình trạng bệnh mỗi khi phản ứng với một trong những yếu tố trên.